Τι κάνετε εκείνη τη στιγμή; Πώς αντιδράτε;
□ Τι πρέπει ν' αποφεύγετε;
- Σίγουρα όχι να το δαγκώνετε κι εσείς. Παλιότερα το συνήθιζαν όμως κάτι τέτοιο σας κάνει να βρεθείτε στο ίδιο επίπεδο με το παιδί σας, κι αυτό είναι εις βάρος του δικού σας κύρους και δημιουργεί, επιπλέον, ανασφάλεια στο παιδί. Επίσης, η αντίδραση αυτή οδηγεί σε μια επίδειξη ισχύος απέναντι του, για να του δείξετε πως εσείς είστε πιο δυνατή και πως τα δόντια σας μπορούν να το πονέσουν πιο πολύ: αυτό είναι κάπως σαδιστικό. Σίγουρα δε θα το ξανακάνει, όμως θα κρατήσει εχθρότητα στη μνήμη του και μια διάθεση εκδίκησης που εσείς δεν υποψιάζεστε πότε και που θα την εκδηλώσει.
- Να το ρωτήσετε γιατί το έκανε. Δεν ξέρει ή κι αν ξέρει, δεν μπορεί να το εκφράσει.
□ Αυτό που πρέπει να κάνετε
- Να μην αφήσετε το γεγονός να περάσει απαρατήρητο.
- Αν δάγκωσε εσάς, απομονώστε το παιδί στο δωμάτιο του για λίγα λεπτά, εξηγώντας του: «Το στόμα σου με δαγκώνει, αυτό δε γίνεται, δεν επιτρέπεται, πονάει πολύ». Μιλώντας για το στόμα του κι όχι για το άτομο του, βάζετε κάποια απόσταση ανάμεσα στην πράξη του και στον εαυτό του. Έτσι, θα νιώσει λιγότερο ένοχο.
- Αν δαγκώσει ένα άλλο παιδί στην παιδική χαρά ή στο πάρκο, να εκφράσετε την ίδια απαγόρευση, όμως βοηθήστε το να ζητήσει συγγνώμη.
- Στη συνέχεια, να του απευθύνετε καθησυχαστικά λόγια. Πείτε: «Καταλαβαίνω πως αυτή την περίοδο ζεις κάτι δύσκολο, που δεν μπορείς να μου το εξηγήσεις, αλλά θα το κουβεντιάσουμε».
- Να κάνετε αντιπερισπασμό, προτείνοντας του να παίξετε μαζί, ώστε να δημιουργήσετε μια σχέση επικοινωνίας, μια διαφορετική σχέση αλληλεπίδρασης.
Το δάγκωμα μπορεί να έχει γίνει πια ο καλύτερος τρόπος επικοινωνίας του. Αυτό φανερώνει μια βαθύτερη δυσφορία, που μπορεί να βλάψει τις σχέσεις του με τους άλλους.
Πρώτα από όλα, πρέπει να τονίσουμε την ανάγκη συνεργασίας και παράλληλης δράσης γονέων και παιδαγωγών στην περίπτωση που κάποια παιδιά παρουσιάσουν έντονη και μακρόχρονη επιθετική συμπεριφορά. Η τακτική που θα ακολουθήσουν γονείς και εκπαιδευτικοί πρέπει να είναι κοινή, ενιαία. Διαφορετική αντιμετώπιση από μέρους του εκπαιδευτικού σε όμοιες καταστάσεις, προκαλεί σύγχυση στο παιδί, για το κατά πόσο είναι αποδεκτό αυτό που κάνει.
Σε κάθε περίπτωση να θυμόμαστε να κατακρίνουμε τη συγκεκριμένη ανάρμοστη συμπεριφορά και όχι το πρόσωπο.
Επιβραβεύουμε σε κάθε ευκαιρία την πραγματικά θετική συμπεριφορά αλλά και το πρόσωπο και μάλιστα δημόσια.
Πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι σε κάθε περίπτωση είναι ευκολότερο να αντικαταστήσουμε μία ανεπιθύμητη συμπεριφορά με μια άλλη αποδεκτή παρά να την εξαλείψουμε. Επίσης η αποτελεσματικότητά μας θα εξαρτάται και από το κατά πόσο σε κάθε παρέμβασή μας υπεισέρχονται οι παράγοντες αγάπη, ενδιαφέρον και εμπιστοσύνη προς το παιδί με το οποίο δουλεύουμε.
Η χρήση πόντων και προνομίων, όταν εμφανίζεται η επιθυμητή συμπεριφορά, και το συμβόλαιο επίδοσης που επισυνάπτεται ανάμεσα στον παιδαγωγό και το παιδί είναι δυο τεχνικές που έχουν θετικά αποτελέσματα στην επίλυση προβληματικών καταστάσεων. Αυτό οφείλεται, κατά την άποψη πολλών σύγχρονων παιδαγωγών, στο γεγονός ότι η συμπεριφορά των παιδιών που ανταμείβεται έχει την τάση να επαναλαμβάνεται. Όταν υπογραμμίζουμε τις επιθυμητές συμπεριφορές αντί να καταδικάζουμε τις ανεπιθύμητες, εδραιώνουμε τις πρώτες στο μυαλό των παιδιών. ενώ ταυτόχρονα τους δείχνουμε ότι έχουμε εμπιστοσύνη στις ικανότητές τους.
Οι τιμωρίες πρέπει να χρησιμοποιούνται με φειδώ και σύνεση. Ο παιδαγωγός πρέπει απαραίτητα να είναι νηφάλιος όταν επιβάλει την τιμωρία και να εξηγεί στο παιδί γιατί τιμωρείται και τι πρέπει να κάνει σωστά για να μην ξανατιμωρηθεί. Το παιδί από την πλευρά του πρέπει να καταλάβει ότι τιμωρείται για την συγκεκριμένη συμπεριφορά του και ότι μόλις αλλάξει θα κερδίσει την αναγνώριση και την αποδοχή του παιδαγωγού του. Επισημαίνω εδώ ότι οι σωματικές ποινές πρέπει να αποφεύγονται,.
Σε μερικές περιπτώσεις είναι πολύ αποτελεσματικό να κληθεί το παιδί να περιγράψει πώς πρέπει να συμπεριφέρεται σε μια δεδομένη περίσταση. Αυτό θα του δώσει την ευκαιρία να σκεφτεί ήρεμα και να αναλάβει τις συνέπειες της συμπεριφοράς του και να κατανοήσει καλύτερα τη λογική των κανόνων. Οι ποινές πρέπει να έχουν άμεση σχέση με τις πράξεις τις οποίες αποδοκιμάζουμε και πρέπει να δίνονται ύστερα από μια ουσιαστική συζήτηση με το παιδί.
Από τα παραπάνω φαίνεται ότι δεν υπάρχουν χρυσές «συνταγές» στην αντιμετώπιση των προβληματικών συμπεριφορών, αφού κάθε παιδί αποτελεί ξεχωριστή περίπτωση και κάθε πρόβλημα που προκύπτει απαιτεί ειδική αντιμετώπιση.
Η γονεϊκή και η εκπαιδευτική αγάπη και η κατανόηση απέναντι στα παιδιά, καθώς και η καλλιέργεια, μέσα στην οικογενειακή ζωή, του σεβασμού και της αγάπης για τους συνανθρώπους είναι ο καλύτερος τρόπος για τη μείωση της επιθετικής συμπεριφοράς των παιδιών και της ήρεμης συμβίωσης όλων μας.
Και αν τιμωρούμε τα παιδιά μας απλά τα μαθαίνουμε να τιμωρούν.
Εσείς τι κάνετε τη στιγμή που το παιδί σας σας δάγκωσε ή δάγκωσε κάποιο άλλο παιδάκι;
Πώς αντιδράσατε;
