Εγκυμοσύνη: Διαβήτης Κύησης

Ο διαβήτης της εγκυμοσύνης ή διαβήτης κύησης όπως ονομάζεται, είναι μια ιδιαίτερη μορφή διαβήτη που εμφανίζεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Ο διαβήτης της κύησης δε σχετίζεται με το διαβήτη τύπου 1, ούτε με τον τύπου 2, αλλά αποτελεί μια τελείως διαφορετική περίπτωση.

Έρευνες δείχνουν πως ο διαβήτης παρουσιάζει αύξηση τα τελευταία χρόνια στις γυναίκες που κυοφορούν. Μία στις είκοσι γυναίκες μπορεί να εμφανίσει σακχαρώδη διαβήτη κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης της, λόγω των αλλαγών που συμβαίνουν στον οργανισμό της κατά τη διάρκεια της κύησης. Εμφανίζεται συνήθως την 24η εβδομάδα και τελειώνει με την κύηση χωρίς αυτό απαραίτητα να σημαίνει ότι προυπήρχε ή ότι θα συνεχίσει να υπάρχει.


Ο διαβήτης κύησης μπορεί να εμφανισθεί σε οποιαδήποτε γυναίκα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Ωστόσο υπάρχει και προδιάθεση που μπορεί να συμβάλει στην ανάπτυξη του όπως:

• ο διαβήτη κύησης σε προηγούμενη κύηση
• η παχυσαρκία
• οικογενειακό ιστορικό διαβήτη (υπάρχει συγγενής πρώτου βαθμού που είναι διαβητικός)
• η ηλικία (είναι άνω των 25 ετών)
• το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών

Ο διαβήτης κύησης εμφανίζεται γιατί οι ορμόνες του πλακούντα εμποδίζουν την παραγωγή και τη χρήση ινσουλίνης. Χωρίς την τελευταία, η γλυκόζη δεν μπορεί να φύγει από το αίμα και να μετατραπεί σε ενέργεια με αποτέλεσμα να προκαλείται υπεργλυκαιμία. Στο έμβρυο η επιπλέον ποσότητα ενέργειας αποθηκεύεται ως λίπος και αυτό μπορεί να αποτελέσει κίνδυνο για τη ζωή του μωρού.

Επιπτώσεις στο έμβρυο:
Στην περίπτωση που η μητρική υπεργλυκαιμία δεν ελεγχθεί αποτελεσματικά, αυξημένα ποσά γλυκόζης μεταφέρονται στο έμβρυο με αποτέλεσμα την υπερβολική ανάπτυξη του εμβρύου και την αυξημένη περίμετρο κοιλιάς. Το έμβρυο έτσι, γίνεται μακροσωμικό και το βάρος του στη γέννηση μπορεί να ξεπεράσει τα 4 κιλά. Έτσι αυξάνεται ο κίνδυνος για καισαρική τομή, για επιπλοκές κατά τον τοκετό, όπως ο τραυματισμός, καθώς και για μακροχρόνιες επιπλοκές σε ό,τι αφορά την εμφάνιση καρδιαγγειακών νοσημάτων και σακχαρώδη διαβήτη του βρέφους στην ενήλικη φάση της ζωής του.
Η εμβρυϊκή υπερινσουλιναιμία θεωρείται υπεύθυνη για κάποια καθυστέρηση της πνευμονικής ωρίμανσης και δημιουργεί αυξημένη συχνότητα συνδρόμου αναπνευστικής δυσχέρειας.
Επίσης, αμέσως μετά τη γέννηση μπορεί το βρέφος να παρουσιάσει υπογλυκαιμία, δηλαδή χαμηλό επίπεδο σακχάρου στο αίμα, επειδή συνεχίζει να παράγει μεγάλη ποσότητα ινσουλίνης, ενώ η προσφορά σακχάρου από τη μητέρα έχει διακοπεί μετά τον τοκετό. Η μακροσωμία σχετίζεται με μελλοντική παχυσαρκία κατά την παιδική και εφηβική ηλικία, με τις γνωστές επιπτώσεις της.
Πρέπει να γίνει σαφές ότι όλες αυτές οι δυσμενείς για το έμβρυο καταστάσεις προλαμβάνονται με την έγκαιρη θεραπεία του σακχαρώδη διαβήτη κύησης και ακρογωνιαίος λίθος είναι η σωστή και ισορροπημένη διατροφή.

Η διάγνωση:
Όλες οι έγκυοι ελέγχονται συχνά με σάκχαρο νηστείας. Αν δεν έχουν αυξημένη πιθανότητα για διαβήτη κύησης, η καμπύλη σακχάρου γίνεται στις 24-28 εβδομάδες (6 ή 7 μήνες κύησης). Κάποιες, που είναι πιθανότερο να παρουσιάσουν διαβήτη κύησης για τους λόγους που περιγράφηκαν πιο πάνω, ελέγχονται μόλις διαπιστωθεί ότι εγκυμονούν.
Η καμπύλη σακχάρου συνίσταται στη μέτρηση του σακχάρου σε δείγμα αίματος πριν τη λήψη, και μια και δυο ώρες μετά τη λήψη 75 γρ γλυκόζης στο μικροβιολογικό εργαστήριο.

Η αντιμετώπιση με διατροφή:
Πρώτα από όλα χρειάζεται συχνή μέτρηση του σακχάρου αίματος, συνήθως 4-6 φορές την ημέρα προγευματικά και 1 ώρα μετά, με μετρητή σακχάρου στο σπίτι. Το σάκχαρό θα πρέπει να παραμείνει συνέχεια ρυθμισμένο.
Σε συννενόηση πάντα με το γιατρό θα πρέπει η έγκυος να ενημερώνεται για τη συχνότητα των μετρήσεων και το εύρος τον τιμών που θα οριστεί. Οι τιμές των μετρήσεων διαμορφώνονται από πολλούς παράγοντες (όπως η διατροφή, το άχγος, η φαρμακευτική αγωγή κτλ) και θα πρέπει η έγκυος να είναι ιδιαίτερα επιμελής τόσο για τη δική της προστασία όσο και για του μωρού της.
Όλες οι έγκυες με τη διάγνωση διαβήτη κύησης είναι απαραίτητο να λάβουν ένα σωστό και ισορροπημένο διαιτολόγιο. Η δίαιτα εξαρτάται από το βάρος της εγκύου και πρέπει να είναι προσαρμοσμένη στην κάθε γυναίκα ξεχωριστά. Σε γενικές γραμμές συστήνεται:

• να γίνονται 3 κύρια γεύματα και 2-3 ενδιάμεσα, με αντίστοιχο καταμερισμό των υδατανθράκων
• να αποφεύγονται οι απλοί υδατάνθρακες (ζάχαρη, μέλι, χυμοί, αναψυκτικά, γλυκά, άσπρο ψωμί)
• να περιορίζεται η πρόσληψη λιπαρών τροφίμων

Στις περισσότερες περιπτώσεις η ειδική δίαιτα που θα συστήσει ο ιατρός καταφέρνει να ελέγξει το σάκχαρο του αίματος. Σε άλλες περιπτώσεις όμως μπορεί να χρειαστεί φαρμακευτική αγωγή, όπως η ινσουλίνη.

Η αντιμετώπιση με ινσουλίνη: 
Εάν δεν μπορούμε να πετύχουμε ευγλυκαιμία μόνο με τη διατροφή, τότε είναι ανάγκη να χρησιμοποιηθεί φαρμακευτική αγωγή με ινσουλίνη.
Περίπου το 15% των εγκύων με διαβήτη κύησης μπαίνουν σε ινσουλίνη, καθώς δεν μπορούν να πετύχουν επιθυμητά επίπεδα σακχάρου μόνο με τη διατροφή.
Η Αμερικάνικη Ένωση για το Διαβήτη συνιστά τη χορήγηση ινσουλίνης όταν:
• το σάκχαρο νηστείας είναι >95 mg/dL
• μία ώρα μεταγευματικά το σάκχαρο είναι >135 mg/dL

Συχνότητα επισκέψεων στο Διαβητολόγο ή το Γυναικολόγο:

Το πόσο συχνά θα πρέπει η έγκυος να επισκέπτεται τον διαβητολόγο ή το γυναικολόγο εξαρτάται από τη θεραπεία που χορηγείται και από τη ρύθμιση του σακχάρου που επιτυγχάνεται. Γενικά, αν γίνεται χρήση ινσουλίνης τότε οι επισκέψεις είναι συχνότερες. Κατά την παρακολούθηση χρειάζεται:

• να ελέγχεται η ανάπτυξη του εμβρύου
• να συζητείται η δίαιτα
• να ελέγχονται οι τιμές του σακχάρου
• να ελέγχεται το βάρος και η αρτηριακή πίεση
• να αναπροσαρμόζεται η δόση της ινσουλίνης εάν αυτή χορηγείται

Ο χρυσός «δεκάλογος» για το διαβήτη της κύησης

1.  Αποφεύγουμε ενδιάμεσα γεύματα όπως χυμούς με ζάχαρη, μπισκότα, γλυκά, πατατάκια.
2. Δε χρησιμοποιούμε υποκατάστατα ζάχαρης καθότι δεν έχουμε επαρκείς πληροφορίες για την ασφάλειά τους στη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
3. Τρώμε πολλά λαχανικά και φρούτα, αλλά άγουρα. Επίσης, τα λαχανικά όχι πολύ βρασμένα.
4. Προτιμούμε ολικής αλέσεως προϊόντα όπως ψωμί, και ζυμαρικά.
5. Τρώμε άπαχα κρέατα και διαλέγουμε κρέας που δεν έχει πέτσα όπως κοτόπουλο και τα ψήνουμε ή τα βράζουμε. Με το ζωμό τους τα βάζουμε στο ψυγείο ώστε να αποχωρίζεται το ζωικό λίπος το οποίο αφαιρούμε πριν την προετοιμασία φαγητού.
6. Αποφεύγουμε τα λίπη και τις μαργαρίνες, αλλά προτιμούμε ελαιόλαδο για τη μαγειρική.
7. Προτιμούμε γαλακτοκομικά με χαμηλά λιπαρά όπως άπαχο γάλα, τυρί χαμηλών λιπαρών.
8. Δεν επιτρέπεται το αλκοόλ.
9. Προτιμούμε τα φρέσκα ψάρια και αποφεύγουμε τα παστά, τηγανισμένα .
10. Δεν επιτρέπονται τα αλλαντικά και τα μαλακά τυριά καθότι αυξάνουν τον κίνδυνο της λιστερίωσης στην εγκυμοσύνη, που είναι λοίμωξη που μπορεί να προκαλέσει ακόμη και αποβολή.

Κίνδυνος ανάπτυξης διαβήτη μετά τον τοκετό:

Έξι εβδομάδες μετά τον τοκετό χρειάζεται νέα καμπύλη σακχάρου. Δυστυχώς υπάρχει αυξημένος κίνδυνος ανάπτυξης διαβήτη, τόσο σε επόμενη κύηση (30-50%), όσο και αργότερα. Είναι απαραίτητο να γίνεται περιοδικός έλεγχος του σακχάρου. Η καλύτερη πρόληψη πάντως είναι η διατήρηση ιδανικού βάρους σώματος και ο υγιεινός τρόπος ζωής.

Πηγές:

http://www.hygeia.gr

http://www.ygeianews.gr

http://www.iatropedia.gr

http://news.pathfinder.gr/health