«Λύπη είχε κυριεύσει το μικρό πρίγκηπα. Πίστευε ότι το λουλούδι του
ήταν μοναδικό στον κόσμο αλλά να που υπήρχαν πέντε χιλιάδες, ολόιδια, σ’
ένα μονάχα κήπο. Κι έτσι όπως ήταν ξαπλωμένος πάνω στο γρασίδι και
έκλαιγε, εμφανίστηκε εμπρός του η αλεπού. Αφού αντάλλαξαν χαιρετισμούς
και ονόματα, ο μικρός πρίγκηπας της ζήτησε να παίξει μαζί του για να
ξεχάσει για λίγο τη λύπη του.
Εκείνη όμως αποκρίθηκε πως δε μπορεί γιατί
δεν είναι εξημερωμένη.
Ο μικρός πρίγκηπας ζήτησε συγγνώμη και μετά από
σκέψη, πρόσθεσε:
– Τί πάει να πεί «εξημερώνω»;
Και η αλεπού, του απάντησε:
-
Εξημερώνω σημαίνει «δημιουργώ δεσμούς…». Αν με εξημερώσεις, θα
χρειαζόμαστε ο ένας τον άλλο. Θα είσαι για μένα μοναδικός στον κόσμο. Θα
είμαι για σένα μοναδική στον κόσμο… Γνωρίζουμε μονάχα τα πράματα που
εξημερώνουμε. Αν θέλεις ένα φίλο, εξημέρωσέ με.
– Τί πρέπει να κάνω; Αναρωτήθηκε ο μικρός πρίγκηπας.
– Χρειάζεται μεγάλη υπομονή. Είπε η αλεπού.
Στην αρχή, θα κάθεσαι μακριά μου, κάθε μέρα όμως, θα μπορείς να κάθεσαι
όλο και πιο κοντά. Επίσης, καλό είναι να έρχεσαι πάντα την ίδια ώρα.
Έτσι θα ξέρω πότε να φορέσω στην καρδιά μου τα γιορτινά της. Χρειάζεται
κάποια τελετουργία.
– Τί πάει να πει τελετουργία; Ρώτησε ο μικρός πρίγκηπας και η αλεπού του απάντησε:
– Τελετουργία είναι αυτό που κάνει μια ημέρα να μη μοιάζει με τις άλλες, μια ώρα με τις άλλες ώρες.»
Η αξία της εμπιστοσύνης αποτελεί απαραίτητο συστατικό στη δημιουργία
μίας φιλίας και η εξημέρωση, απαραίτητη διαδικασία στην εδραίωση της
εμπιστοσύνης. Μία φιλική σχέση δε διαμορφώνεται μόνο ανάμεσα σε δύο ή
περισσότερα πρόσωπα αλλά και με τον ίδιο μας τον εαυτό. Αποτελεί ανάγκη
για έναν άνθρωπο να δημιουργήσει δεσμούς και να γνωρίσει τον εαυτό του. Η
ανάγκη αυτή είναι εντονότερη, ειδικότερα όταν υπάρχουν ενδείξεις
αδυναμίας όσον αφορά τον έλεγχό του. Μία τέτοια περίπτωση είναι οι
εκρήξεις θυμού που μπορεί να χαρακτηρίζουν την καθημερινότητα ενός
ατόμου.
Ο θυμός αποτελεί βασικό συναίσθημα το οποίο αισθάνονται όλοι οι
άνθρωποι. Είναι φυσιολογικό να αισθάνεται κάποιος θυμωμένος. Όταν όμως ο
θυμός που νιώθουμε δεν βρίσκεται υπό τον έλεγχό μας μπορεί να έχει
ιδιαίτερα αρνητικές συνέπειες για εμάς και για αυτούς που μας
περιβάλλουν. Για αυτόν τον λόγο είναι σημαντικό για τον άνθρωπο να
εξημερώσει το θυμό του από νεαρή ηλικία χωρίς αυτό να αποκλείει αυτή τη
δυνατότητα εξημέρωσης κατά την ενήλικη ζωή.
Πώς μπορεί όμως κάποιος να
το καταφέρει αυτό; Σύμφωνα με τον παραπάνω διάλογο ανάμεσα στο μικρό
πρίγκηπα και την αλεπού, μπορεί να διακρίνει κανείς ότι βασικές αρχές
της διαδικασίας της εξημέρωσης αποτελούν η υπομονή, η συνέπεια και η
τελετουργία.
Πώς μπορούν όμως αυτές οι αρχές να εφαρμοστούν για την
διαχείριση του θυμού;
Η Υπομονή
Αρχικά, είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι υπομένω δε σημαίνει μόνο
περιμένω ή αντέχω αλλά και κατανοώ, αντιλαμβάνομαι. Βασική για την
εξημέρωση του θυμού είναι η κατανόηση ότι όλα τα συναισθήματα είναι
αποδεκτά αλλά όχι όλες οι συμπεριφορές. Είναι φυσιολογικό να
αισθανόμαστε θυμωμένοι αλλά δεν είναι φυσιολογικό να ξεσπάμε για αυτό
στους γύρω μας. Επίσης, απαραίτητη είναι η αναγνώριση του θυμού, δηλαδή,
η συνεχής προσπάθεια παρατήρησης των συνθηκών υπό των οποίων
εκδηλώνονται οι εκρήξεις θυμού.
Ένα τρόπος για να το καταφέρουμε αυτό
είναι δίνοντας ένα όνομα στο θυμό μας. Είναι σημαντικό να αποκαλούμε
όπως εμείς επιλέξαμε αυτό που προσπαθούμε να εξημερώσουμε. Έτσι,
επιφέρεται πιο γρήγορα η εξοικείωση μαζί του.
Ένας ακόμη τρόπος είναι
μέσω της προσπάθειας παρατήρησης των αντιδράσεων του σώματος κατά τη
διάρκεια μίας έκρηξης θυμού (τη γενικότερη στάση του, τις κινήσεις των
χεριών, τον τόνο της φωνής, την αναπνοή…).
Τέλος, σημαντική είναι η
συνεχής βελτίωση της ενσυναίσθησης (η ενσυναίσθηση είναι η ικανότητα
ενός ατόμου να τοποθετεί τον εαυτό του στη θέση του άλλου). Είναι
ιδιαίτερα ωφέλιμο για την εξημέρωση του δικού μας θυμού να αναλογιστούμε
το πως ένιωσε ένα άτομο που προκαλέσαμε το θυμό του καθώς και πως θα
νιώθαμε εμείς στη θέση του.
Η Συνέπεια
Στη διαδικασία της εξημέρωσης σημαντική είναι η τήρηση ορισμένων
κανόνων. Κατά τη διάρκεια μίας έντονης εκδήλωσης θυμού, προσπαθούμε να
μιλάμε σε πρώτο πρόσωπο.
Όταν θυμώνουμε, είναι προτιμότερο να εκφράζουμε
το πως νιώθουμε και τι σκεφτόμαστε παρά να αποδίδουμε μονάχα
κατηγορίες. Επίσης, ακούμε τι λέει το άλλο άτομο. Ακόμη και όταν μας
έχει κυριεύσει θυμός προσπαθούμε το καλύτερο για τη διαφύλαξη των αρχών
του διαλόγου πράγμα που σημαίνει ότι ακούω τον άλλο και περιμένω τη
σειρά μου για να κάνω αντίλογο.
Τέλος, εστιάζουμε την προσοχή μας στα
προβλήματα του παρόντος και όχι του παρελθόντος. Δεν επιφορτίζουμε μία
κατάσταση που συμβαίνει σε χρόνο παροντικό με πληροφορίες του
παρελθόντος. Έτσι, θα έχουμε μία πιο καθαρή εικόνα για το πρόβλημα που
αντιμετωπίζουμε.
Η Τελετουργία
Αναγκαία για την υποστήριξη της διαδικασίας εξημέρωσης του θυμού
αποτελεί η απόκτηση ορισμένων «καλών» συνηθειών οι οποίες θα αποβλέπουν
στην εκτόνωση και αποφυγή των ενδεχόμενων εκρήξεων.
Η ενασχόλησή μας με
δραστηριότητες όπως η σωματική άσκηση, το διάβασμα ή η μουσική, μπορεί
να απομακρύνει τη σκέψη μας από ό,τι προκαλεί το θυμό μας. Μία ακόμη
ενδιαφέρουσα τελετουργία είναι η καταγραφή των ιδεών μας για την
αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση μίας κατάστασης που προκάλεσε το θυμό
μας. Αφού αναλογιστούμε τα θετικά και αρνητικά στοιχεία τους και βάσει
αυτών καταλήξουμε σε εκείνες που πιστεύουμε ότι μας ταιριάζουν
περισσότερο, τις εφαρμόζουμε στην πράξη. Στην αρχή, η εφαρμογή τους
μπορεί να είναι ανεπιτυχής. Αυτό, δε σημαίνει ότι δεν θα
ξαναπροσπαθήσουμε. Αναζητούμε πάντα στην αποτυχία τα περιθώρια βελτίωσης
που υπάρχουν.
Τέλος, είναι σημαντικό να μάθουμε να αναπνέουμε σωστά.
Μερικές βαθιές αναπνοές προτού ακόμη ενδώσουμε σε μία επιθετική
συμπεριφορά θα μας βοηθήσουν να αντιμετωπίσουμε το θυμό μας με
περισσότερη ψυχραιμία.
Όταν παρατηρείτε τον εαυτό σας να παραμένει ήρεμος κατά τη διάρκεια
ενός περιστατικού που προκάλεσε το θυμό σας, επιδοκιμάστε τον. Στην
αντίθετη περίπτωση, σκεφτείτε τι θα μπορούσατε να κάνετε διαφορετικά. Θα
πρέπει να θυμάστε ότι κάθε φορά που ερχόσαστε αντιμέτωποι με το θυμό
σας, είναι μία στιγμή από την οποία μπορείτε να διδαχτείτε κάτι.
Κι ο
μικρός πρίγκηπας, δεν θα κατανούσε την αξία της εξημέρωσης αν απλά άφηνε
την κάθε μέρα να κυλά χωρίς να μαθαίνει κάτι από αυτή, χωρίς να βλέπει
το γιατί κάθε μέρα η αλεπού τον αφήνει να έρχεται ένα βήμα όλο και πιο
κοντά της…
